Paraguay Pusulam

Paraguay’a gelirken ne beklemem gerektiğine dair hiçbir fikrim yoktu. Kiminle konuştuysam “Paraguay’a mı gideceksin? Niye ki?” diyordu. ‘Bir gidelim de sonrasına bakarız‘lar eşliğinde girdim ülkeye. Girerken ülkenin tek cezbedici yanı ucuzluğuydu benim için. Deniz kıyısı değildi, Brezilya’daki veya Patagonya’daki kadar ünlü yürüyüş ve tırmanış rotaları yoktu, “dünyaca ünlü Paraguay mutfağı” ya da “Paraguay’ın çılgın gece hayatı” hayatınız boyunca duyma ihtimaliniz olan ifadeler değildi.

Genelde seyahatlerimde mekan hep insandan önemli olmuştur yalan söyleyemem. Yeni insanlar tanımayı sevsem de yeni yerler, yeni sokaklar, yeni manzaralar kadar heyecanlandırmaz beni. Evde bıraktığım ama her gün özlediğim çokça insan vardır hayatımda, onlarda olur o yüzden çoğu zaman aklım. Gezerkenki modumu insandan çok mekanlar belirledi şimdiye kadar, kendimi bir yere insandan çok mekanlar ait hissettirdi. Binaların renkleri, mimarileri; yeşilin tonu, kıyının şekli, göller nehirler bunlar hep tanıştığım diğer gezginleri şaşırtacak derecede etkiliyordu benim bir yere dair hatıralarımı.

Paraguay bunun değiştiği yer oldu. Herkesin ne yapacaksın ki dediği ülkeye bir iki gün kalırım diye girip bir gün daha bir gün daha diyerek burda altı gece geçirdim ve kendimi en iyi ve en ait hissettiğim yerlerden biri oldu sonunda. Tamamen yolumun kesiştiği insanlar sayesinde. O yüzden Paraguay gezi rehberim epey sübjektiftir ve gider de aynı tadı almazsanız kesinlikle müessesemiz sorumlu değildir.

Kısa kısa Paraguay

• Yüzölçümü: 406,750 km2. Kıtanın devasa ülkelerinin yanında biraz ufak kalıyor evet Paraguay.
• Başkenti: Asunción
• Konuşulan dil: İki resmi dili var ülkenin. İspanyolca ve Guarani. Zaten İspanyolcası da Guaraniyle iç içe geçmiş ve anlaşılması zor bir hal almış. Öyle ki, Portekizce bilmeyen halimle Brezilyalıları Paraguaylılardan daha iyi anlıyordum.
• Para Birimi: O da Guaraní ama dikkatinizi çekerim bu sefer vurgu “i”de!
• Bayrağı: Paraguay bayrağının iki yüzünün birbirinden farklı olması gibi de bir özelliği var. Bir yüzünde devletin resmi arması bulunurken diğerinde barış ve adalet yazıyor.
• Paraguay’a Ulaşım: Sanmıyorum ki Türkiye’den kalkıp sadece Paraguay’ı görmek için taa buralara gelesiniz. Muhtemelen başka ülkeleri ziyaret ederken yolunuz düşecektir buraya en fazla. O yüzden en kolayı komşu ülkelerden kara yoluyla ulaşmak olacaktır bana göre. Örneğin, biz Iguazu Şelaleleri’ni gördükten sonra hemen sınırdaki Ciudad del Este’den giriş yapmıştık ülkeye.
• Paraguay içi Ulaşım: Ülke içi ulaşımda ucuz olduğundan benim tercihim otobüsten yana oldu. Şehir içindeki bilet satış noktaları veya internettense bizzat otogardan almanızı tavsiye ediyorum biletinizi. Yarı yarıya fiyat fark edebiliyor.
• Seyahat Sağlığı: Paraguay için olması zorunlu bir aşı yok hatta couchsurfing hostum Veronica Paraguay’ın sıtmanın rastlanmadığı nadir Güney Amerika ülkelerinden olduğunu söyledi.

Paraguay Güvenli mi?

Değil. Çünkü Vero’nun da bana anlattığı gibi dünyanın en yozlaşmış, en kötü adalet sistemlerinden birine sahip. Cezasız kalan suçlar, yeterince araştırılmayan ölümler, kimsenin umursamadığı hak ihlalleri… Sokakların güvenliğini sağlamak için oluşturulmuş fakat asıl suçlularla değil de rastalı, piercingli gençlerle mücadele etmeyi, onların gözümü korkutmayı seçmiş işlevsiz polis timleri…

Asunción’a adımınızı atar atmaz, hangi saatte nerelere gitmemeniz, hangi sokaklardan geçmemeniz gerektiğine dair uyarılar alacaksınız. Ve işin en kötü kısmı, tüm bunlara dikkat etmek güvende olacağınızı garanti etmeyecek. Tabi ki burası bir Venezuela kadar karışık durumda değil. Ama Veronica geçtiğimiz aylarda evlerinde, tanıdıklarınca veya yabancılarca öldürülen insanlardan, sokakta rastgele ateş açılanlardan bahsetti. Hatta bizzat tanıdığı bir arkadaşı, üç kişi önünü kesip telefonunu istediğinde bırakmadığı için gündüz vakti herkesin içinde bacağından vurulmuş. Bacağını kaybetmiş. Ama failler hakkında hiçbir işlem yapılmamış. Bunlardan biri, geçtiğimiz günlerde benzer türde bir gasp olayına daha karışıp bir kızı öldürmüş. Eğer benim arkadaşımın başına geldiğinde bu kişiyi cezalandırsalardı şu anda o kız yaşayacaktı diyordu Vero öfkeyle.

Peki ben gündüz Paraguay sokaklarında hiç mi yürümedim? Yürüdüm. Elimde telefon, haritaya hiç mi bakmadım? Tabi ki baktın çünkü yön duygum berbat. İnsanların anlattıklarına bakılırsa Paraguay tehlikeli bir yer evet. Ama burda devam eden bir günlük hayat, tüm bunların arasında işe, okula gidip gelmek gibi aksamayan rutinler, bizimle aynı dertleri olup aynı mücadeleleri veren güzel kalpli insanlar var. Paraguay’da, bunca fakirliğin ve suçun gerisinde çok güzel bir doğa, çok yardımsever insanlar da var. O yüzden bu ülkeyi komple es geçin gibi bir tavsiyeyi ben veremem.

Paraguay Rotam

Rota demek de komik geliyor sadece altı günlük seyahatime. Ama şöyle bir güzergah izledim diyelim:

• Ciudad del Este (1 gece)
• Asuncion (4 gece)
• Pirayú (1 gece)

Şimdiki Aklım Olsa…

Şimdiki aklım olsa çok da farklı yapacağım bir şey var mı emin değilim. Çünkü neyse ki ülkeye girerkenki “iki güne giderim napıcam ki başka” diyen aklımı Asunción’da bir yerlerde bıraktım ve kalışımı uzatıp günlerimin tadını çıkardım. Tabi ki Paraguay’da benim gördüklerimden başka görülebilecek yerler de var. İnsanlar özellikle doğa için geliyorlar buraya. Pirayú’da Madame Lynch Şelalesi’nin dibinde kamp yaparak geçirdiğimiz bir geceden çıkarım yapacak olursam hakikaten de çok güzel bir doğa var ülkede. Özellikle Pantanal bölgesi, vahşi doğayı gözlemlemek için harika bir fırsat. Brezilya Pantanal’ından daha ucuz ama daha az turistik olduğundan her şeyi el yordamıyla haletmek gerekecektir tahminimce burayı ziyaret ederken. Fakat şimdiki aklım olsa, Paraguay’da geçirecek 1 ayım bile olsa, ben Asuncion’da Vero, Nadia ve Loli ile geçirmek isterdim muhtemelen. Doğaya gidilecekse de onlarla gitmek…

Ukde Kalanlar

Görülecek şehir, kasaba anlamında içimde çok da ukde kalan çok bir şey yok. Sadece Paraguay’da her perşembe makarna yendiğinden bahsetmişti kızlar. Biz perşembe Las Delicias del Mercadito’da yerel lezzetler tarmakla meşgul olduğumuzdan bu geneleneğe uyma fırsatımız olmadı. Yoksa hayatta kaçırmazdım. 1920-40 yılları arası Avrupa’dan kaçıp Chaco Bölgesi’ne yerleşmiş Mennonite topluluklarını ziyaret etmek de ilginç olurdu.

Paraguay Bütçem

• 6 gün boyunca toplam harcamam: 309 PYG (52,30 USD)
• En büyük masraf Yemek: 25 USD
• Ulaşım: 19,34 USD
• Konaklama: (-) 6 gün boyunca couchsurfing kullandım.
• Diğer harcamalar (almam gereken ilaçlar vs): 7,96 USD

Paraguay’da günlük masrafım 10,46 USD olmuş.

Olmazsa Olmazlarım

• İyi ki Veronica’yı dinlemiş ve bir öğleden sonramı Lomo de San Jerónimo’ya ayırmışım diyorum. Renkli sokaklarıyla, Kaupé bistrosua burası Asunción’un en sevdiğim yeri oldu.

• Paraguay’daki en keyifli vaktim ise Madame Lynch Şelalesi’nde kamp yaptığımız geceydi. Gece karanlığında etraf zar zor seçilirken bile yürümekten keyif aldığımız bir yolun sonunda tortilla ve şarap eşliğinde şelale şırıltılarının tadını çıkardık.
• Gecenin köründe insanlara Paraguay’ın yaratıkları hakkında sorular sorup da Guarani mitolojisi’ne dair hikayeler dinlemek en olmazsa olmaz aktivetelerimdendi.
• Paraguay’ın gün batımları neden bilmiyorum ama çok canlı renklere sahip, çok güzel!
• Asunción’da bayıldığım bir diğer şeyse kitapçılar oldu. Çok sevimli ve nostaljik buldum tümünü.

Favori Lezzetlerim

• Tortilla sevmeyen bir insana tortillayı sevdiren ülkedir Paraguay. Tabi kendi farklı tariflerinin etkisi büyük.
• Brezilya’nın Pão de Queijo’su neyse Paraguay’ın Chipa’sı da o oldu benim için. Önce bir tadıp “hmm, eh, fena değilmiş ya” derken bir anda her gün yerken buldum kendimi.

• Daha terminalde beni karşılar karşılamaz, arabaya bindiğim gibi Veronica ve sevgilisi tereré uzatmıştı bana. Hala ritüellerini tam çözemediğim bu içeceği çok seviyorum.

Son Sözlerim

Paraguay’ın umduğumdan fazlasını bulduğum, çok şey öğrendiğim, dünyanın neresine gidersem gideyim aynı şeyleri yaşayan insanlarla tanışabileceğimi öğrendiğim bir ülke olduğunu söyleyebilirim. Belki de bu yüzden en kısa zamanda en çok şey öğreten durağım olacak gezim boyunca. Bu ülkeye bir daha gelecek miyim ben de bilmiyorum. Ama iyi ki geldim diyebilirim.